Katalog Sprzętu Ochronnego

Opis

Moja pierwsza książka w kolekcji. Zakupiłem ją jakoś w listopadzie / grudniu 2020 roku. Był to przełomowy moment w historii mojego kolekcjonowania - poznałem moc literatury :) Od tej pory staram się kupować ciekawe książki, skanować je i dzielić się informacjami.

Spis treści

1. Sprząt ochrony clróg oddechowych
1.1. Fizjologia oddychania
1.1.1. Atmosfera
1.1.2. Ciqzary powietrza atmosferycznego
1.1.3. Ciśnienie gazów
1.1.4. Wymiana gazów między atmosferą i organizmem
1.1.5. Ilość powietrza potrzebna do oddychania
1.2. Rys historyczny rozwoju sprzątu ochrony dróg oddechowych
1.3. Podział sprzętu ochrony dróg oddechowych
1.4. Pochłaniacz ochronny górniczy typu POG-4K
1.5. Pochłaniacze przemysłowe
1.6. Aparaty izolujące o obiegu otwartym
1.6.1. Aparat do oddychania powietrzem świeżym Atmos typu AZ-2M
1.6.2. Aparat inżektorowy typu AJ-3M Saturn do zasysania powietrza czystego
1.6.3. Aparat powietrza tłoczonego Medius typu AT-4M
1.6.4. Aparat do oddychania powietrzem sprężonym Arcus typu AS-3M
1.6.5. Aparat powietrzny typu AP-1
1.7. Tlenowe aparaty izolujące regeneracyjne (o obiegu zamkniętym)
1.7.1. Tlenowy aparat izolujący roboczy typu M-160A
1.7.2. Tlenowy aparat izolujący roboczy typu BG-172
1.7.3. Tlenowy aparat izolujący roboczy typu BG-174
1.7.4. Tlenowy aparat izolujący roboczy typu W-63
1.7.5. Tlenowy aparat izolujący roboczy typu W-70
1.7.6. Tlenowe aparaty izolujące regeneracyjne z tlenem ciekłym
1.7.7. Tlenowy aparat izolujący ucieczkowy typu Au-2
1.7.8. Tlenowy aparat izolujący ucieczkowy typu Nowa Buda
1.7.9. Tlenowy aparat izolujący ucieczkowy typu Au-9
1.7.10. Tlenowy aparat izolujący ucieczkowy typu Oxy--SB-45
1.7.11. Tlenowy aparat izolujący ucieczkowy typu SzS-7
1.8. Maski górnicze i przemysłowe
1.8.1. Maska górnicza typu GS
1.8.2. Maska przemysłowa typu GSP-M
1.8.3. Maska przemysłowa dwuokularowa typu Ma-1
1.8.4. Maska przemysłowa kapturowa typu MP-6
1.8.5. Maska kapturowa górnicza do aparatów ucieczko wych typu MG-6
1.8.6. Maska przemysłowa dwuokularowa typu MC-1
1.8.7. Maska panoramiczna typu Panorama-Nova
1.9. Pochłaniacze dwutlenku węgla
1.9.1. Pochłaniacze sodowe
1.9.2. Pochłaniacze wapniowe
1.10. Kontrola tlenowych aparatów izolujących
1.10.1. Okresowa kontrola aparatu tlenowego przeprowadzana przez mechanika aparatowego
1.10.2. Kontrola aparatu dokonywana przez ratownika
1.10.3. Kontrola aparatów dokonywana przez zastępowego
...

Strony

• Maska przeciwgazowa przemysłowa typ MC-1
• Maska przemysłowa kapturowa typ MP-6
• Maska przeciwgazowa przemysłowa Ma-1
• Maska kapturowa typ MG-6 do aparatów ucieczkowych
• Pochłaniacze gazów
• Pochłaniacze CO2 do aparatów tlenowych
• Aparat do oddychania tłoczonym powietrzem typ AT-4M "Medius"
• Aparat inżektorowy do zasysania świeżego powietrza typ AJ-3M "Saturn"
• Aparat do zasysania świeżego powietrza typ AZ-2M "Atmos"
• Aparat do oddychania sprężonym powietrzem typ AS-3M "Arcus"
• Aparat tlenowy wielogodzinny typ W-63
• Aparat tlenowy wielogodzinny typ W-70

OCR

a
1.8.6. Maska przemysłowa dwuokularowa typu MC-1

Maska MC-1 przeznaczona jest do współpracy z pochłaniaczarni przemysłowymi i aparatami powietrznymi - wężowymi.
Maska odznacza się bardzo dobrym przyleganiem do twarzy
i małą przestrzenią martwą. Nagłowie maski wykonane jest
z jednolitej gumy, co pozwala na wygodne i szybkie nałożenie
maski i właściwe dociągnięcie jej do twarzy. Nowością w tej
masce jest tzw. komora fizjologiczna, umożliwiająca obniżenie
współczynnika zassania do 0,0001%, co pozwala na użycie maski w środowisku o wyjątkowej toksyczności, Maska pokazana
jest na rys. 1.20 e.

Maska produkowana jest w czterech rozmiarach oznaczonych kolejno cyframi 0, 1, 2, 3. Masa maski wynosi 0,340 kg.

1.8.7. Maska panoramiczna typu Panorama-Nova

Maska panoramiczna firmy Dróger pokazana jest na rys.
1.21 a,b, Charakteryzuje się ona bardzo dużym polem widzenia
i doskonałym uszczelnieniem. Przestrzeń martwą zmniejszono
do minimum przez zastosowanie półmaski (wewnątrz maski)
obejmującej w sposób szczelny usta i nos użytkownika. Zastosowanie tej półmaski oraz odpowiednie ukierunkowanie
przepływu powietrza zassanego ›podczas wdechu zapobiega

b) 19010 z0 *

SS
203 1A
OOCIERL @
2Z RDZZKŚI

Ttys. 1.21. Maska: i typu
a - widok ogólny, b - pole widzenia w masce

68

także zamgleniu szybki panoramicznej i umożliwia wyeliminowanie wycieraczki, W komorze łącznika maski umieszczona
jest miembrana metalowa, przekazująca z maski do otoczenia
fale głosowe, co w znacznym stopniu ułatwia porozumiewanie
się. Nagłowie maski, wykonane z elastycznych pasków gumowych wyposażonych w zamki zaciskowe, pozwala na szybkie
nałożenie i prawidłowe dopasowanie maski do twarzy użytkownika. Masa jej wynosi około 0,547 kg.

1.. Pochłaniacze dwutlenku węgla

W tlenowych aparatach izolujących o obiegu zamkniętym
powietrze wydychane przez użytkownika musi ulec regeneracji. Jednym z czynników regeneracji jest usunięcie z powietrza
obiegowego dwutlenku węgla. 5

1.9.1. Pochłaniacze sodowe

Pochłaniacz sodowy pokazany jest na rys. 1.22. Składa się
z puszki blaszanej I o eliptycznym przekroju poprzecznym.
W denkach puszki znajdują się otwory z mostkami służącymi
do szczelnego połączenia pochłaniacza z układem obiegowym
aparatu. Wewnątrz puszki ułożone są na przemian siatki stalowe poprzeczne 2 i wzdłużne 3 pofalowane, Pomiędzy tymi
„siatkami, a także na wlocie i wylocie znajdują się ponadto

Rys. 1.22. Pochłaniacz sodowy

69

d) e)

Rys. 1.20. Maski

a - maska przemysłowa typu GSP-M, b - maska przemysłowa dwuokularowa typu Ma-l, c - maska przemysłowa kapturowa typu MP-6,
d - maska kapturowa górnicza do aparatów ucieczkowych typu MG-5,
e - maska przemysłówa dwtokularowa typu MC-1

1.8.3. | Maska przemysłowa dwuokularowa typu Ma-1

Maski przemysłowe dwuokularowe typu Ma-1 stosowane są
do ochrony twarzy i dróg oddechowych przed drażniącym działaniem gazów przemysłowych. Stosowane są wspólnie z pochłaniaczami i aparatami izolującymi o obiegu otwartym, z wyjątkiem aparatów tlenowych izolujących.

Części składowe maski typu Ma-1 to:
- część twarzowa maski,
- okular,

komora zaworowa,
- zawór wdechowy,
- zawór wydechowy,
- łącznik,
- nagłowie.
Maska Ma-1 produkowana jest w trzech wielkościach: małej
- 1, średniej - 2 i dużej - 3.
„ Opory przy stałym przepływie powietrza 0,5 dm'/s (30 I/min)
wynoszą:
19,6+-98 N/m* (2-110 mm HO)
19,6+-98 N/m* (2-10 mm HO)

- dla wdechu .
- dla wydechu .

Martwa przestrzeń stanowi około 0,450 dm' (1), a masa
0,330 kg. Maska Ma-1 pokazana jest na rys. 1.20 b.

1.84. Maska przemysłowa kapturowa typu MP-6

Maski kapturowe, z uwagi na ochronę całej głowy, przeznaczone są przede wszystkim do użytku w przemyśle chemicznym. Współpracują zarówno z pochłaniaczami, jak i aparatami izolującymi o obiegu otwartym.

Do najważniejszych zalet tego typu masek należy zaliczyć
doskonałą szczelność, łatwość nałożenia na głowę i dużą estetykę
wykonania. 7

Maski MP-6 (rys. 1.20 c) produkowane są w czterech wielkościach oznaczonych kolejno cyframi: mała - 1, śtednia - 2,
duża - 3 i bardzo duża - 4. Martwa przestrzeń wynosi około
0,400 dro* (1), a masa około 0,320 kg.

1.8.5. Maska kapturowa górnicza do aparatów ucieczkowych
typu MG-6

Maska typu MG-6 (rys. 1.20 d) różni się od opisaiej poprzednio maski kaptu!jowej typu MP-6 jedynie tym, że komorę
zaworową zastępuje tzw. łącznik, do którego w sposób trwały
przymocowany jest wąż oddechowy aparatu ucieczkowego.

Maski MG-6 produkowane sq w czterech: wielkościach
oznaczonych jak w maskach MP-6.

wydechu powietrze wydychane (przy zamkniętym zaworze
wdechowym) jest usuwane do atmosfery otaczającej przez za«
wór wydechowy. Ściskacz nosa uniemożliwia zasysanie powiefrza przez nos.Użycie pochłaniacza jest uwarunkowane ilością
flenu w atmosferze otaczającej, nie mniejszej niż 17% obj.

Dane techniczne pochłaniacza ochronnego POG-4K

Czas ochronnego działania przy pulsującym
przepływie powietrza 0,5 dm*/s (30 I/min),
wilgotności względnej 80 +5%, stężeniu CO
6,2 mg/dm! (mg/l), tj. 0,5% obj., wynosi
minimum, min -. . z 60
Opór pochłaniacza przy stałym przepływxe
powietrza 0,5 dma/s (30 1/min):
- przy wdechu, maksimum,
Ni gom HO .. L.. . .. . ”. ... 245 (25)
- przy wydechu, maksimum,

N/m* (mmm H30) - . D 98 - (10)
Wymiary skrajne, mm:
Nd ... . 0 1 610002 2 201 157
«- SzÓrOKOŚC < 0 2 r OWÓM K L , 83
*S/ WrsOkość . i. ( , 3 +8 155
Masa kompletnego | pochłanxacza, kg + 4| 1,8

15. Pochłaniacze przemysłowe

Pochłaniacze przemysłowe w połączeniu z maską ochronną
są przeznaczone do ochrony dróg oddechowych użytkownika
przed działaniem powietrza skażonego substancjami trującymi.

Każdy z pochłaniaczy przeznaczony jest do ochrony przed
szkodliwym działaniem ściśle określonego gazu.

Budowa pochłaniaczy. Puszka ochronna pochłaniaczy z szyjką
o gwincie znormalizowanym Rd-40X4 wykonana jest z blachy
stalowej. Wewnątrz puszki znajduje się wysokogatunkowy węgiel aktywowany oraz filtr przeciwpyłowy. Na węglu aktywowanym podczas użytkowania pochłaniacza następuje absorpcja
i chemisorpcja. Otwory wlotowe pochłaniacza zamkmęte są
osłoną z papieru parafinowanego dla ochrony warstw flltrach-
nych przed wpływem wilgoci w czasie magazynowania, W tym

samym celu zabezpieczony również jest otwór szyjki, na który
nakręca się kapturek.
Przed użyciem pochłaniacza należy:
- odkręcić kapturek zabezpieczający pochłaniacz, zerwać
osłonę papierową,
- szczelnie połączyć pochłaniacz z maską,
- założyć maskę.
Rozróżnia się dwa zasadnicze typy pochłaniaczy przemysłowych:
- mały, wkręcany bezpośrednio do maski,
- duży, noszony w pokrowcu, łączony z maską za pomocą
węża oddechowego.
Wykaz produkowanych w kraju pochłaniaczy przemysłowych
ujmuje tabl. 1.3.

Tablica 1.3. Wykaz w kraju
Czas 4 Czas
Nazwa T:' fy ochronnego Ę*'L P | | ochronnego
o działania | ©©© | działania
Pochłaniacz par ograniczonych „ . . . | M 11 | 15 Dui 67
Pochłaniacz gazów i par kwaśnych „ „ . | M 12 15 D 12 6
Pochłaniacz amoniaku . . . . . . . . M 13 15 D 13 40
Pochłaniacz siarkowodoru M 14 15 D 14 60
Pochłaniacz dwutlenku siarki . . „ . . M 15 15 D 15 6
Pochlaniacz cyjanowodoru . . . . . . M 16 30 D 16 6
Pochłaniacz arsenowodora . . . . . . M17 15 D 17 1007
Pochłaniacz amoniaku i siarkowodoru . | M 19 20 D 19 6
Pochłaniacz par rięci . . . . . . . . . M 22 sh - Dane techniczne pochłaniaczy typ mały typ duży
Opór przepływu powietrza
0,5 dm'/s (30 I/min), maksimum
Hm (um MQ . . .. x. 1.. : 147 (15) 196 (20)
Wymiary skrajne, mm:
- średnica z0r WN OI o Z %8 30106 - WIyROKOIŚÓ „ shiy Myl ą, u. 95 200
-- ugośb/o . :0 10200 4 -- 65
e gzefokość | . d10 JALN ŁA 0, - 130

Masa, kg. .

siatki płaskie. Między siatkami jest granulowana substancja
chłonna 4, która wypełnia część kanalików utworzonych przez
siatki, Drugą częścią kanalików 5 przepływa powietrze podczas
pracy pochłaniacza w aparacie. W pochłaniaczach sodowych
substancją wiążącą chemicznie dwutlenek węgla jest wodorotlenek sodowy, przy czym reakcja przebiega następująco:

2 NaOH+-CO,-> Na,COs+ H0 + Q

Reakcja ta jest egzotermiczna, dlatego też pochłaniacz w czasie
pracy nagrzewa się, a powietrze wdychane przez użytkownika
aparatu jest ciepłe. Pochłaniacz służy tylko do jednorazowego
użycia i nawet każda krótkotrwała praca pochłaniacza w aparacie wymaga jego wymiany z uwagi na wzrost oporów przepływu powietrza wskutek krystalizacji i pęcznienia substancji
już przereagowanej. Okres gwarancyjny pochłaniaczy magazynowanych wynosi dwa lata od daty produkcji. W aparacie nie
używanym pochłaniacz może być wmontowany przez maksimum
sześć miesięcy, po tym okresie należy go bezwzględnie wymienić
na nowy. Pochłaniacze sodowe produkowane są w różnych wielciach. Wymiary pochłaniacza zależą od czasu ochronnego
działania aparatu tlenowego.

W górnietwie znajdują zastosowanie następujące typy pochłaniaczy sodowych:

7X14X178 - do aparatów ucieczkowych jednogodzinnych,

9X18X24 -- do aparatów dwugodzinnych,

9X18X28 - do aparatów wielogodzinnych.

1.9.2. Pochłaniacze wapniowe

Pochłaniacz wapniowy, przedstawiony na rys. 1.23, składa się
z puszki blaszanej o kołowym przekroju poprzecznym. W den=

mys. 1.23. Pochłaniacz wapniowy

kach puszki znajdują się otwory bądź fajki z otworami, które
zakończone są łącznikami gwintowymi, służącymi do połączenia
pochłaniacza z układem obiegowym aparatu. Wewnątrz puszki
znajdują się dwie płaskie siatki stalowe, ograniczające substancję chłonną od strony otworu wlotowego i wylotowego. Między
siatkami znajduje'się granulowane wapno sodowane, które wiąże CO, według następującej reakcji:

Ca(OH),+-CO; -» CaCO;+ HO +OQ

Podczas tej reakcji wydziela się ciepło i w związku z tym pochłaniacz nagrzewa się, a powietrze oddechowe w aparacie jest
ciepłe. W odróżnieniu od pochłaniacza sodowego, puszka pochłaniacza wapniowego jest integralną częścią aparatu i nie podlega
wymianie, Po użyciu aparatu wymienia się tylko w puszce wapno sodowane. Wymiany wapna dokonuje się przez specjalny
otwór znajdujący się na części cylindrycznej puszki pochłaniacza. Napełnianie pochłaniacza wapnem sodowanym przeprowadzać należy na wibratorze. Odpowiednie usztywnienie substancji chłonnej przeprowadza się przez docisk jednej z siatek do
substancji za pomocą sprężyny. Wymiary, pojemność, a także
kształt pochłaniacza wapniowego zależne są od konstrukcji i cza
_su ochronnego działania aparatu. Każdorazowe użycie aparatu

z pochłaniaczem wapniowym wymaga wymiany wapna sodowanego. W aparacie nie używanym substancję chłonną należy wymieniać co pół roku. W Polsce pochłaniacze wapniowe najczęściej stosowane są w tlenowych aparatach izolujących ucieczkowych. W ZSRR, Anglii i Francji pochłaniacze wapniowe znajdują zastosowanie we wszystkich typach aparatów tlenowych.

1.10. - Kontrola tlenowych aparatów izolujących

1.10.1. Okresowa kontrola aparatu tlenowego
przeprowadzana przez mechanika aparatowego

Okresowa kontrola tlenowego aparatu oddechowego obejmuje
sprawdzenie:

- zewnętrzne aparatu,

- pochłaniacza CO»,

- połączeń gwintowych,

a

po zmieszaniu z powietrzem z butli przepływa przez wąż doprowadzający 5 i wąż fałdowany do maski 7, a stamtąd dostaje się
do dróg oddechowych użytkownika, Nadmiar powietrza wraz
z powietrzem wydechowym uchodzi na zewnątrz przez zawór
wydechowy znajdujący się w masce. Podczas pracy zestaw butli
wraz z zaworem redukcyjnym, inżektorem, zasobnikiem na węże
8, konstrukcją nośną na kołach jezdnych 9 musi znajdować się
w atmosferze powietrza czystego. Do węża doprowadzającego
5 może się podłączyć drugi użytkownik aparatu za pomocą węża
i zaworu osadzonego w pasie nośnym 6. Do pasa zamocowana
jest linka asekuracyjna 10.

Dane techniczne aparatu inżektorowego typu AJ-3M Saturn
do zasysania powietrza czystego

Wydajność, dmi/s (/min) . ;0 495» 0,5-1,66 (30©-100)

Pojemność butli, dm* (1) . -. . -» + - 2X27

Długość węża doprowadzającego powietrze, m. -. -. -- 2X 20 = 40

Maksymalny czas pracy przy wydajnoŚci 70 dm! (1) powietrza i ciśnieniu
początkowym w butlach 15 MN/m*
(150 kG/em*) oraz ciśnieniu końcowym 2,0 MN/m* (20 kG/em*), h . - . 12

Masa aparatu, kg . NOOS AK <

1.6.3. Aparat powietrza tłoczonego Medius typu AT-4M

Aparat ten (rys. 1.5) używany jest podczas pracy w pomieszczeniach zapylonych lub skażonych substancjami o działaniu
toksycznym, przy najbardziej ciężkich pracach w kanałach,
tunelach i przekopach pod ziemią. Z aparatu mogą korzystać
równocześnie dwie osoby. %

Aparat działa na zasadzie zasysania i fłoczenia przez wentylator I powietrza czystego, które przez wąż doprowadzający 2,
wąż fałdowany 3 oraz maskę 4 przedostaje się do dróg oddechowych użytkownika, Aby aparat spełnił swe zadania, wentylator musi znajdować się w miejscu, w którym powietrze nadaje
się do oddychania. Aparat ma napęd elektryczny, za pomocą
którego osiąga się dużą wydajność, jak również napęd ręczny
(korbkę), który służy do dostarczania powietrza użytkownikowi
w razie braku energii elektrycznej czy awarii silnika. Nadmiar

28

Rys. 1.5. Aparat powietrza tłoczonego Medius typu AT-AM

powietrza dostarczonego do węża fałdowanego uchodzi przez
zawór na końcu węża.

Dane techniczne oparatu powietrza tłoczonego Medius typu
AT-4M

Dawkowanie powietrza:
- przy napędzie elektrycznym i długości

węża 40 m, dm'/s (L/min) . - « . 1,83 (110)
- przy napędzie elektrycznym i długości
węża 20 m, dmż/s (L/min) . . . .. 288 G170)
- przy napędzie ręcznym i długości węża
40 m i 100 obr/min, dm*/s (I/min) . . 0,83 (50)
- przy napędzie ręcznym i długości węża
20 m i 100 obr/min, dmś/s (L/min) . - . . 1,0 (60)
Długość węża doprowadzającego, m . . . 2X20
Mosa, kE .02 029 . MZZ a i y n 48

164. Aparat do oddychania powietrzem sprężonym
Arcus typu AS-3M

Aparat przeznaczony jest do oddychania powietrzem sprężonym w pomieszczeniach źle wentylowanych, w atmosferze zanieczyszczonej substancjami o działaniu toksycznym, np. w zakładach chemicznych, W miejscach wydzielania się gazów tru
29

1.6. Aparaty izolujące o obiegu otwartym

Do aparatów tych należą:

- aparat do oddychania powietrzem świeżym,

- aparat inżektorowy do zasysania powietrza czystego,
- aparat do oddychania powietrzem sprężonym,

- aparat powietrza tłoczonego,

- aparat z powietrzem sprężonym w butlach.

1.61. Aparat do oddychania powietrzem świeżym
Afmos typu AZ-2M

Aparat do oddychania powietrzem świeżym przedstawiony
na rys. 1.3 używany jest w czasie przeprowadzania prac w pomieszczeniach zapylonych, źle wentylowanych, np. w zbiorni=
kach, kanałach, piwnicach, studniach, przy naprawie przewodów gazowych itp. Użytkownik aparatu zasysa powietrze czyste
siłą własnych płuc poprzez wąż gumowy zakończony filtrem.
Odległość stanowiska pracy od miejsca zamocowania filtru nie
może przekraczać 20 m.

Rys. 13. Aparat do y da powi i typu
AZ-2M Atmos

Powietrze zasysane przez użytkownika aparatu oczyszczane
jest z pyłów grubych w filtrze przeciwpyłowym 1, a przez wąż
doprowadzający 2 oraz wąż fałdowany 3 przedostaje się do
maski 4. Działanie aparatu sprowadza się do utrzymania łączności dróg oddechowych użytkownika z miejscem, w którym

powietrze nadaje się do oddychania. Aparat ten nie wymaga
jakiejkolwiek regulacji. Należy jednak zadbać o szczelność wszystkich połączeń, gdyż podczas każdego wdechu w przewodach
aparatu powstaje podciśnienie, co może spowodować zassanie
powietrza miezdatnego do oddychania. Masa całego aparatu wynosi 26,5 kg.

1.6.2. Aparat inżektorowy typu AJ-3M Saturn
do zasysania powietrza czystego

Aparat ten (rys. 1.4) przeznaczony jest do zasysania powietrza
czystego i dostarczania go użytkownikowi znajdującemu się
w pomieszczeniach zapylonych lub w atmosferze zawierającej
substancje toksyczne. Stosuje się go podczas czyszczenia wszelkiego rodzaju zbiorników, prac pod ziemią, akcji przeciwpoża
- rowych itp.

Rys. 14. Aparat inżektorowy typu AJ-3M Saturn do
zasysania powiętrza czystego ź

Powietrze sprężone wypływające z butli I dostaje się do zaworu redukcyjnego 2 przez zawór butli 3. Do zaworu redukcyjnego podłączony jest inżektor 4. W komorze inżektora wytworzone podciśnienie zasysa z atmosfery powietrze czyste, które

27

jących, przy wannach do trawienia i mycia części rozpuszczalni=
kami organicznymi, przy natryskiwaniu przedmiotów lakierami,
czyszczeniu odlewów itp. Aparat może być używany tam, gdzie
znajduje się instalacja powietrza spręzonego o ciśnieniu 3-10%
do 8-10% N/m# (3 do 8 kG/em*). Aparat przedstawiono schematycznie na rys. 1.6.

ee

5
l/ł;

Rys. 14. Aparat Arcus typu AS-3M do oddychania powietrzem
sprężonym

Powietrze pobierane z sieci: powietrza sprężonego zostaje
w filtrze I oczyszczone i następnie przez wąż doprowadzający 2
dostaje się do zaworu redukcyjnego 3, a przez wąż fałdowany 4
dopływa do maski 5. Nadmiar powietrza uchodzi na zewnątrz
przez zawór upustowy. Przepływ powietrza reguluje się zaworem przez pokręcenie pokrętła.

Dane techiiczne uparatu Arcus typu AS-3M do oddychania
powietrzem sprężonym

Zródło zasilania . . . . . . instalacja powietrza
sprężonego o ciśnieniu 3-1095-8-105 N/m*
(3+6 kG/em?)

Wymiary skrajne węża ciśnieniowego:
- średnica wewnętrzna, mm . =. . 9

- średnica zewnętrzna, mm .

- długość, m . . 10
Przepływ powietrza pny ciśnieniu

45-108 N/m* (4,5 kG/em*), dm'/s

Q/min)
- przy zamkniętym zaworze redukcyjnym . . 0,67 (40)
- przy całkowicie otwartym zaworze redukcyjnym -. . . 3,32 (200)
Masa aparatu, kg . ©. . 0. . 0. -16,5

1.65. Aparat powietrzny typu AP-1

Aparat powietrzny fego typu stosowany jest w pożarnictwie
oraz przy pracach w atmosferze trującej.

Dane techniczne aparatu powietrznego typu AP-1

Czas ochronnego działania, min . . -88
Wentylacja maksymalna, dm/s (llmm) . - 1,66 (100)
Opór powietrza podczas wdechu przy wen
tylacji 0,5 dmi/s (30 l/min), N/m* (mm

H,0) . 2004 Pr 7 2 VzsS.0 (a
Pojemność butll dm3 (1) › NW cS8
Ciśnienie robocze, MN/m* [kG/cm?) . - . 20 (200)
Wymiary skrajne, mm . . , -. - 640X280X 165
Masa aparatu bez butli, kg . . . . -. ~ 45

Aparat (rys. 1.7) może być wyposażony w butle pojemności
4,5 lub 8 dm* (1) o ciśnieniu roboczym 15 lub 20 MN/m* (150 lub
200 kG/em*), przy czym w zależności od pojemności butli czas
ochronnego działania aparatu jest różny.

Wytworzone podciśnienie przy wdechu powoduje wychylenie
membrany I i otwarcie wylotu powietrza z komory ciśnienia
zredukowanego 2 na czas trwania podciśnienia. Ze wzrostem
ciśnienia w komorze ciśnienia zredukowanego membrana wraca
w pierwotne położenie i zamyka krater 3, powodując odcięcie
wypływu powietrza z butli 4. Powietrze wydechowe wydostaje
się z maski zaworem 5.Ciśnienie w butli wskazuje manometr 6.

Do aparatu stosuje się maski Ma-1 lub GSP, które dostarczane są na oddzielne zamówienie.

31

(4 kG/em*). Z zaworu redukcyjnego tlen o ciśnieniu zredukowanym płynie rurką łączącą 15 do automatu płucnego 16.
W dźwigni automatu płucnego 17 znajduje się wsadka dawkująca 18 dla stałego dawkowania tlenu w ilości 0,025 dm'/s
(,5 l/min), Z chwilą uruchomienia dźwigni automatu płucnego
flen dopływa do komory membranowej automatu płucnego.
W komorze membranowej flen miesza się z powietrzem płynącym z worka oddechowego, a następnie mieszanka ta poprzez wąż wdechowy 19 płynie łącznikiem centralnym do ust
i-płuc użytkownika. W wąż wdechowy wmontowany jest ślinnik 20, W komorze membranowej automatu płucnego znajduje
się syrena ostrzegawcza 21, a tlen pod membranę syreny
ostrzegawczej doprowadzony jest rurką łączącą zawór redukcyjny z wsadką dawkującą i automatem płucnym. Do usunięcia madmiaru powietrza z przewodów oddechowych aparatu
służy umieszczony w komorze membranowej automatu płucnego zawór upustowy 22. W zawór redukcyjny wmontowane
jest przeponowe urządzenie 23 służące do samoczynnego wstępnego przepłukiwania aparatu tlenem.

1.74. Tlenowy aparat izolujący roboczy typu W-63

Tlenowy aparat izolujący regeneracyjny typu W-63 jest aparatem roboczym, przeznaczonym do przeprowadzania prac podczas akcji w ratownietwie górniczym oraz do prac w przemyśle,
w atmosferze nie nadającej się do oddychania. Czas ochronnego
działania aparatu wynosi do 4 h. Noszony jest na plecach. Aparat ten produkowany jest w Fabryce Sprzętu Ratunkowego
i Lamp Górniczych (FASER) w Tarnowskich Górach.

Dane techni a

aparatu rob go W-63

Masa aparatu z butlą tlenową i pochłaniaczem

bez maski, kg «~ 17,5
Wymiary tomnistra, mm:

zo NzefokóRE . - .. - . - ; v» 0 - 20 . . z2

m wYgokość . > ” .0 zssY,8 ... 17 520

- grubość . . 5 :6.. 8. .. 185
Pojemność butli tlenowej, m3 (1) śc+le 2

Ciśnienie robocze tlenu w butli, MN/m* (kG/cmg) 20 (200)

Ciśnienie zredukowane, MN/m* (kG/em*) 0,3 (3)
Dawkowanie tlenu, dm'/s (U/min):
- stałe 0,02 (1,2)

u

- maksymalne zmienne 2i66 s 0,282 (17)
Pojemność użytkowa worka _ oddechowego,

cr I CZ OW G8 o We 4 4 6,5-7

Zasadnicze zespoły tlenowego aparatu roboczego typu W-63

to:

- tornister,

- butla tlenowa z zaworem,

- zespół zaworów z manometrem, składający się z zaworu redukcyjnego, zaworu dodawczego, automatu płucnego,

- worek oddechowy,

- zawór upustowy,

- przewody oddechowe,

- zawory sterujące,

- pochłaniacz CO,,

- pasy nośne.

Tornister ma spód usztywniony poprzecznie wytłoczonymi
żebrami. Do spodu tornistra przymocowane jest wymienne łoże
pochłaniacza. Butla tlenowa połączona jest z zespołem zaworów, składającym się z zaworu redukcyjnego z manometrem
wskazującym ciśnienie w butli, automatu płucnego i zaworu
dodśwczego. Z lewej strony spodu tornistra umieszczone są komory sterujące z zaworami zwrotnymi.

Przewód tlenowy łączy automat płucny i zawór dodawczy
z komorą wdechową. Wylot przewodu tlenowego jest skierowany bezpośrednio do przewodu wdechowego. Worek oddechowy przyczepiony jest od dołu w środku i na wszystkich narożnikach do spodu tornistra, a środek wierzchu worka przyczepiony jest do dźwigni automatu płucnego. Na worku osadzony jest zawór upustowy. Przewody oddechowe wyposażone
są w zbiornik śliny. Do spodu tornistra przymocowany jest
zespół pasów nośnych, a na wysokości pochłaniacza przyczepiona jest poduszka izolacyjna. Rozmieszczenie zasadniczych
zespołów aparatu ilustruje rys. 1.11.

Obieg powietrza w tl ym aparacie roboczym typw W-63.
Powietrze wydychane przepływa z maski poprzez przewód wydechowy 1, zawór wydechowy w komorze wydechowej 2 i Iewą
fajkę do pochłaniacza 3, gdzie oczyszcza się z dwutlenku węgla, a następnie przez prawą fajkę do worka oddechowego 4.
Przy wdechu powietrze z worka oddechowego płynie przez zawór wdechowy w komorze wdechowej 5 i przewód wdecho

41

wy 6 do maski i płuc użytkownika. Tlen o wysokim ciśnieniu
wypływa z butli 7 do zaworu redukcyjnego 8 i automatu płucnego 9, skąd przez dyszę stałego dawkowania w ilości 0,02 dm/s
(1,2 I/min) do przewodu tlenowego I0 i przez komorę wdechową bezpośrednio do przewodu wd go. Przy wdechach
przekraczających 2,0 do 2,5 dm! (1) obniżający się wierzch worka pociąga za sobą dźwignię otwierającą automat płucny, któ

e
mooec
T i ooo 3

12

Rys. 1.11. Tlenowy aparat izolujący roboczy typu W-G3

ry proporcjonalnie do głębokości wdechu przepuszcza dodatkowę dawki tlenu. Poza tym w czasie ciężkiej pracy można dodawać tlen przez naciśnięcie membrany zaworu dodawczego 11
połączonego przez przewód tlenowy bezpośrednio z przewodem
wdechowym, Przy wzroście ciśnienia w obiegu oddechowym
od 196 do 392 N/m* (20 do 40 mm H20) wypełniający się worek dociska grzybek zaworu upustowego 12 do łoża pochłaniacza i otwiera zawór upustowy. Skraplająca się para wodna
i ślina użytkownika spływają do ślinnika 13 umieszczonego na

, przewodzie wdechowym.

42

Przed nadmiernym nagrzewaniem pleców użytkownika od
pochłaniacza chroni umieszczona pod pasem plecowym poduszka izolacyjna.

1.7.5. Tlenowy aparat izolujący roboczy typu W-70

Tlenowy aparat izolujący roboczy typu W-70 jest najnowszym osiągnięciem Fabryki Sprzętu Ratunkowego i Lamp Górniczych w Tarnowskich Górach w dziedzinie budowy aparatów
roboczych wielogodzinnych.

Aparat tlenowy W-70 jest przeznaczony do akcji w ratownictwie górniczym oraz do prac w innych przemysłach w atmosferze nie nadającej się do oddychania. Czas ochronnego działania aparatu wynosi 4 h.

Dane i t aparatu i ] rob
typu W-70
Masa kompletnego aparatu, kg . . . 14
Wymiary skrajne tornistra, mm:
-- szerckość | .. >. ©. | .0 1 + ). 5480
-- wysokość .) .-.. ©. ... . 480
-- grubość u ”. > . (.8 20020010 :0 148
Pojemność butli tlenowej, dm! (1) . =. : 2
Ciśnienie robocze, MN/m* (kG/em*) . 20 (200)

Ciśnienie zredukowane, MN/m* (kG/em*) - 0,4 (4)
Dawkowanie tlenu, dmó/s (U/min):

» mete / .,0 .0 2( ).) 040 2 y - DLZ©920005)

- maksymalne -. ©. . . . . 0,84 (50)
Objętość dawki przepłukującej, dm* (1) - 630,5
Pojemność worka oddechowego, dm! (1) - 6%0,5
Podciśnienie potrzebne do otwarcia au
tomatu płucnego, N/m* (mm H,0)
Nadciśnienie potrzebne do otwarcia za
1472245 (15-1-25)

woru upustowego, N/m* (mm H,0) . 1471294 (15-1-30)
Ciśnienie otwarcia zaworu bezpieczeństwa, MN/m* (kG/em*) . . . . 1 (10)

Zasadnicze zespoły tlenowego aparatu izolującego roboczego
typu W-70 to:

- tornister,

- butla na tlen,

43

- zespół zaworów składający się z zaworu redukcyjnego,
zaworu dodawczego, zaworu odcinającego, automatu
płucnego, zaworu wstępnego przepłukiwania, zaworu
bezpieczeństwa,

- worek oddechowy,

- zawór upustowy,

- przewody oddechowe,

- zawory sterujące,

- pochłaniacz CO»,

- pasy nośne.

Tornister aparatu składa się z wklęsłego spodu oraz opływowej pokrywy połączonych ze sobą rozłącznie, Do spodu tornistra od strony wewnętrznej przymocowane są: łoże pochłaniacza, obejma mocująca butlę stalową z zaworem, zespół zaworów, przeponowy automat płucny ze stałym i zmiennym
dawkowaniem tlenu oraz komora wdechowa 1 komora wydechowa z umieszczonym w niej zaworem upustowym, połączona
za pomocą krótkiego węża fałdowanego i fajki lewej z wlotem
pochłaniacza CO..

W części środkowej spodu tornistra jest umieszczony worek
oddechowy. Fajka prawa, stanowiąca wlot do worka, jest wyprowadzona z jego górnej części i połączona z wylotem pochłaniacza, Końcówka wylotowa worka jest połącu›na z bocznym króócem komory wdechowej.

Automat płucny wkręcony do zaworu redukcyjnego połączony jest przewodem tlenowym z komorą wdechową, a zawór
dodawczy za pomocą giętkiego przewodu dodawczego połączony jest z fajką prawą.

Od strony zewnętrznej do spodu tornistra są przymocowane
elementy mocujące pasy nośne; u góry wieszak i zaczep, u dou konsole ze strzemionami.

Z wyprowadzonymi na zewnątrz spodu tornistra króócami
komór zaworowych są połączone przewody oddechowe, wyposażone w zbiornik śliny. Poniżej przewodów oddechowych jest
wyprowadzony giętki przewód z manometrem. Początek przewodu połączony jest z zaworem odcinającym. Konstrukcję
aparatu przedstawiono na rys. 1.12.

Obieg tlenu oraz obieg powietrza w flenowym aparacie izolującym roboczym typu W-70. Z chwilą otwarcia zaworu 2
butli 1 dawka tlenu o ciśnieniu zredukowanym przez zawór
redukcyjny 6 płynie przez zawór przepłukujący 9 oraz przewód
dodawczy 12 i fajkę prawą do worka oddechowego 20. Po

44

przepłynięciu określonej ilości flenu zawór przepłukujący zamyka się samoczynnie i pozostaje zamknięty aż do wyczerpania się tlenu. Jednocześnie tlen z zaworu redukcyjnego płynie
do automatu płucnego 10. Tu następuje stałe dawkowanie tlenu poprzez dyszę umieszczoną w przesuwnym 4łoczku. Podczas głębszych wdechów urządzenie przeponowe automatu powoduje wychylenie dźwigni, a tym samym przesunięcie się
fłoczka zaworu, umożliwiając przepływ dodatkowej ilości tlenu.
Zarówno tlen dawkowany stale, jak i automatycznie płynie

z:. 7 - £ 19

Rys. 1.12. Tlenowy aparat izolujący roboczy typu W-10

przez przewód tlenowy I, Przy wzroście ciśnienia zredukowanego do określonej granicy uruchamia się samoczynnie nadciśnieniowy zawór bezpieczeństwa 7, wypuszczając tlen do
atmosfery.

Otwarcie zaworu dodawczego 8 powoduje przepływ tlenu
przez przewód dodawczy i fajkę prawą do worka oddechowego.
W celu zatrzymania ewentualnych zanieczyszczeń mechanicz
45

nych tlenu, u wlotu do mechanizmów pracujących w atmosferze tlenu są umieszczone siatki ochronne.

Ciśnienie tlenu w butli 1 odczytuje się na manometrze 5,
który umieszczony jest na przewodzie 4. Od strony zaworu

redukcyjnego przewód manometru wyposażono w zawór odci
nający 3, który służy do odcięcia wypływu flenu w przypadku
uszkodzenia manometru lub jego przewodu.

Powietrze wydychane płynie poprzez łącznik centralny 21,
przewód wydechowy 17, komorę wydechową 16 i lewą fajkę
do pochłani 19, gdzie oc cza się z dwutlenku węgla,
a następnie przez prawą fajkę do worka oddechowego 20, Przy
wdechu powietrze z worka oddechowego płynie do komory
wdechowej 13, gdzie wzbogaca się w tlen z automatu płucnego
i następnie płynie przez przewód wdechowy 14, łącznik centralny 21 do maski i płuc użytkownika.

Przy wzroście ciśnienia w worku oddechowym 20 do określonej wartości otwiera się zawór upustowy 18 umieszczony na
komorze wydechowej, wypuszczając z obiegu oddechowego
nadwyżkę powietrza zanieczyszczonego dwutlenkiem węgla.
Skraplająca się para wodna oraz ślina użytkownika spływają
do ślinnika 15 umieszczonego na przewodzie wdechowym.

1.7.6. Tlenowe aparaty izolujące regeneracyjne
z tlenem ciekłym

Aparaty z tlenem ciekłym produkuje seryjnie firma angielska Siebe-Gormann oraz firma Dr&ger (RFN). W Polsce
w Fabryce Sprzętu Ratunkowego i Lamp Górniczych skonstruowano również prototyp aparatu z tlenem ciekłym typu AC-l.

Dane techniczne tlenowego aparatu dzolującego roboczego

typu AC-I
Masa kompletnego aparatu, kg . . . 13,0
Zapas tlenu gazowego, dm* (1) . . -» 1700
Czas działania ochronnego, h . . . 3
Dawkowanie tlenu, dm'/s (L/min) 0,116©-0,2 (77-12)
Wymiary pochłaniacza CO,, cm . -. . - 9X18X28
Masa tlenu ciekłego, kg . -. -- 2,0

Ciśnienie potrzebne do otwarcia zaworu

upustowego, N/m* (mm H20) . 147--294 (15--30)

Pojemność użyteczna worka oddechowego, dm! (1) A OIN OWNYE D 7W0 ssk 6
Wymiary zewnętrzne, mm 500X 400% 280

Zasadnicze zespoły tlenowego aparatu izolującego roboczego
typu AC-1 to:

- tornister,

- pojemnik na tlen ciekły,

- worek oddechowy,

- komory zaworowe (zawory sterujące),

- pochłaniacz CO,,

- węże oddechowe,

- zawór upustowy,

- zawór wlewowy i bezpieczeństwa.

Tornister wykonany jest z blachy aluminiowej. Pojemnik
na tlen ciekły umieszczony jest w dolnej części aparatu
o kształcie prostopadłościanu; wykonany jest z blachy nie

=)-k «_

Rys. 113. Tlenowy aparat izolujący regeneracyjny z Ulenem
ciektym

rdzewnej o długości 300 mm i przekroju poprzecznym 120X
X180 mm. Dla dobrej izolacji cieplnej pod płaszczem zewnętrznym znajdują się jeszcze trzy ścianki izolacyjne, odległe od
siebie o 4 mm. Konstrukcja pojemnika jest tak pomyślana,

47

Strona przygotowana przeze mnie

Materiały na tej stronie mogą zostać wykorzystane bez konieczności mojej zgody. Proszę nie zamazywać znaków wodnych i informacji o autorstwie. Będę wdzięczny za podanie źródła materiałów, jednak nie jest to konieczne. Miłego korzystania ;)

Wyjątkiem jest kod źródłowy strony i kaskadowe aruksze stylów, na których użycie bez mojej zgody nie zezwalam.

Ikony: http://www.famfamfam.com/lab/icons/silk/